බුද්ධදාස ගලප්පත්ති කවියා ගේ නවතම කාව්ය සංග්රහය වන නිම් නැති තුන්යම සඳහා ප්රධාන තේමාව ලෙස ගෙන ඇත්තේ පේර්මය හා විරහව යි. නිශ්චලයි රාති්රය, තුරුලිය අකුරු විය වැනි කාව්ය සංග්රහයන්හි ද මේ තේමාව ගැබ් වුවත් එය මුඛ්ය තේමාව ලෙස ඉස්මතු වූයේ නැත. නිම් නැති තුන්යම කාව්ය සංග්රහයේ වෙනත් තේමාවන් මත ගොඩනැඟෙන සංකල්පනා තිබුණත් ඒ අල්පයකි. නිම් නැති තුන්යම යන නාමය ද වඩා උචිත වන්නේ මේ තේමාවට යි.
මේ පද්ය සංකල්පනාවන් කවියා ගේ අධ්යාත්මයේ ම පැතිකඩක් වන්නේ ද යන පැනය නැඟෙන පමණට ඔහු මේ තේමාව ඉමහත් අභිරුචියෙන් විෂය කරගනී. එහෙත් මේ කවි හුදෙක් කවියකු ගේ චරිතාපදානයක හැඩතල ප්රකට කරන බවක් සටහන් කරන්නට ඉක්මන් නො වෙමි. මන්ද, කවියා මේ අප වෙත ගෙන එන්නේ ඕනෑ ම පුද්ගලයකු ගේ ජීවිතය පසුපස තිබෙන්නා වූ සත්යයෙන් බිඳක් බැව් පසක් වන හෙයිනි.
කවියාට විෂය වන්නේ අහිමි වූ පේර්මය ම නොවේ. පේර්මයේ ආහ්ලාදය ද ගැහැනිය ගේ සොඳුරු කුරිරුකම ද මෙන් ම වෙන් ව යෑමේ ශෝකය ද මේ කවි සඳහා නිමිති වෙයි. මේ කවි එකිනෙක යා කරන හුය බවට පත්වන්නේ මේ අත්දැකීම් අනුසාරයෙන් ඉස්මතු වන, ජීවිතය හා බැඳි සනාතන ධර්මතා යි. ජීවිතය පිළිබඳ කිසියම් කාංසා සහගත සිතිවිලි ධාරාවක් ද ඒ හා ගොඩනැඟෙයි. මහත්වූ ආසාවෙන් ඇස් දල්වාගෙන අප දිව යන්නේ කවර නම් වූ මිරිඟුවක් පසුපස ද? ජීවිතය දෝතින් බදා අල්ලාගන්නට තරම් වූ ආස්වාදයකින් පේර්මය පසුපස හඹායන මිනිසුන් අවසන ජීවිතය පිළිබඳ සැබෑවට මුහුණ දිය යුතුය.
ස්ථිර වූ කිසිවක් මෙලොව පවතින්නේ ද? මේ කවි ඇසුරින් කවියා නඟන එක් පැනයක් වනුයේ එය යි. පේර්මයේ ආස්වාදය හුදු තාවකාලික වින්දනයක්ම නොවන්නේ ද? එහෙත් ඉන් හිමිවන වේදනාව මුළුමහත් ජීවිතය පුරා ම සෙවණැල්ලක් සේ අත්නොහැර පසුපස හඹා එයි. කවියා මේ ධර්මතාවන් විනිවිදින්නේ හුදෙක් ශෝකාකූල වූ මනසකින් නො වේ. එහෙත් ඔහු භාවිත කරන කාව්ය ආකෘතීන්, බස් වහර හා උපමා රූපක අප හද තුළ සියුම් ශෝකයක් ජනිත කරයි. ආශාවන් කෙතරම් අර්ථශූන්ය ද? නිරාමිස ප්රීතිය වඩා උතුම් නොවන්නේ ද?
යටිපෙළ ලෙස මේ සිතිවිලි ධාරාව පැවැතිය ද කවියා ගේ අධ්යාත්මය වසා පැතිරෙන ශෝකය මුසු හැඟීම්, අතින් ස්පර්ශ කළ හැකි පමණට සියුම් ය; සංවේදී ය. එහෙත් මේ කවිවල මා දක්නා ගුණය වනුයේ ඒ හුදෙකලා අත්දැකීම් සමුදායක සෘජු ප්රකාශනයක් බවට පත් නොවීම යි. කවියා ඉතා සූක්ෂ්ම ලෙස මේ අත්දැකීම් සහෘදයා ගේ පොදු අනුභූතියක් බවට පත්කිරීමේ කාර්යයේ නිරත ව සිටින්නේ ය. එහෙයින් මේ කවි අප ගේ සිතිවිලිවල ද හරස්කඩක් බවට පත්වෙයි.
”වම් උරහිස මතින්
ඇතුළු වී
ගලා එන්නෙ ද ඇගෙ සුවඳ
හදවත සිදුරු කරමින්
උණුහුම ද දැනෙන්නේ
ඇගේ වත කමලෙහි
සුන්දර නොවෙද ජීවිතය
එක් මොහොතකට හෝ”
(ලුම්බිනියේ දී)
”විසිතුරු වර්ණයෙන්
සිතුවම් කළා වූ
වෙස්මුහුණු පැළඳගෙන
පටලාගෙන අතිනත
ඇවිද ගියෙමු රිසිලෙස
නව යොවුන් විය පසුකළ
පෙම්වතුන් යුවළක් වී ද
අප දෙදෙන
ඒ මොහොතෙහි” (වෙස් මුහුණු) මේ පේර්මයේ ආහ්ලාදයයි.
එහෙත් මේ පේර්මයේ සොඳුරු බව ඇසුරෙහි රැඳිය හැක්කේ ජීවිතයේ නිමේෂයක් පමණි. සැබෑ ලෝකය කවියා ගේ සියුම් හදවත රිදවන පමණට කුරිරුය.
”ලිහී තිබුණ සළු අතරේ
ඈ ඔහු හා ආදරයෙන්
කලවම් වී සිටිය අයුරු
.................
පෝරුව මත
නන්නාඳුනන ඔහු හා
ඈ
අතැඟිලි බඳිනා හඬ (බැඳීම)
ජීවිතයේ සැබෑව ඉදිරියේ බැඳීම් සුනුවිසුණු වේ. ඒ සඳහා ගැහැනිය ගේ තෙතමනයක් නොමැති අධ්යාත්මය හේතු වූවා වත් ද?
”මුව පොව්වකු ගේ
දෙනෙත් සතු යුවතිය
විසගොර සපුන් විස
හදවතෙහි සඟවන්නී
ගත ඇද වැලඳ සිඹැ සිඹැ
සම්භෝගයෙහි
සුවයද කියාදෙන්නී
විස දළින් විසමැ පොවන්නී
රුදුරු නිය පහරින්
සූරමින් නිරතුරු
ඉරා දමමින් හදවත
ගලනා රතුවන් කඳුළු දෙස බලමින්
ඒ කඳුළු පුසුඹට ම ඉව අල්ලමින්
පිනායන්නී
සිනාසෙන්නී (සිතුවමක් නොමැති කවිය)
අධ්යාත්මය ආදරයෙන් පුරවමින් ද නැවත ඒ ශෝකයෙන් පරිපීඩිත කරමින් ද ජීවිතයට දුක් දෙවන්නී ගැහැනිය යි. එහෙත් ඇය අහිමි වීමේ ශෝකය දරාගත හැක්කක් නො වේ.
තිරය මත මැවෙන නෙක රූ
දෑසට හසුවේ
හදවතෙහි නොරැඳේ
දකිමි පාළු වූ
මගේ වම් උරහිස (මගේ වම් උරහිස)
මේ විප්රයෝගය කවියා ගේ සිතෙහි ජනිත කරවන්නේ ක්රෝධය හෝ වෛරය නො වේ. ඔහු විරහ වේදනාව සියුම් රසයකින් ආස්වාද කරන බවක් පෙනේ. ඇගේ දරුණු කි්රයාකලාපයෙන් ඔහු ගේ සිත පෑරේ. එහෙත් මේ වේදනාව ඔහු කවියට නඟන්නේ ඇය පිළිබඳ නිපන් සෙනෙහසින් අංශු මාත්රයකිනිදු ඉවතට නොයමිනි.
”සොඳුරු අරුත ජීවිතයේ කියා දිදී
අඳුරු සිතට පහනක් වී ළඟින් සිටී
සොඳුරු නුඹ ම කුරිරු ව ඔසවමින් අවි
දරුණු වන්ට කාරණ කිම් දැයි නොදනී”
ඇය ගේ හැසිරීම් ඔහුට අදහා ගත නො හැකි යි. එහෙත් ඒ සඳහා නිසි පිළිතුරක් ලබාගත හැකි වෙ ද?
”ලැව් ගින්නක් ද ඒ
දවාලූයේ අප ලොව
මහද බිතු මත ලියැවුණු
කුරුටු කවි කුරුටු ගී නෙක
ඔබේ උල් නිය පහරින්
සීරී ලේ ගලන්නට වී ද
හිමිකාරිය කෙලෙස
වූවා ද තරහකාරිය” (තරහකාරී)
වියාගේ සිත මේ තරහකාරිය නිසා බොහෝ දුකට පත් වේ.
”නිසංසලේ මාවතේ පා නැඟූ ඔබ
රුදුරු වූවා ද අද දින
පෙරළා දමන්නට මා
සැඩ රළ එකතු කොට
වේගයෙන් ඇදෙමින් පෙරට” (අප දෙදෙනා)
මේ සිතිවිලි නිසා ඇය කෙරෙහි වූ සෙනෙහස බිඳ නො වැටේ. ඒ වෙනුවට මේ වියෝගය නිසා තම හද සිදුරු වූ ආකාරය කවියා ඉමහත් සංවේදීතාවකින් යුතු ව කවියට නඟයි. මේ සඳහා ඔහු පැබ්ලෝ නෙරූදා ගේ කවි සංකල්පනාවන් අපූරු ලෙස සිංහලයට නඟයි.
”මම තවත් ඇයට පෙම් නො කරමි
ඇත්තයි
ඒත් සමහර විට
මම ඇයට පෙම් කරමි
ආදරය නම් කෙටියි
ඒත් මතකයෙන් ඈත්වීම
කෙතරම් දිගු ද? (දුක්බරම කවිය)
ඇය ගේ වියෝගය ඉවසා සිටින්නට ඔහු දරන ප්රයත්නයෙන් පලක් වේ ද? අතීතයේ සොඳුරු නිමේෂයන් හද තුළට වැදී දුක්දීම කෙසේ නතර කරන්න ද? ඉන් ගැලවීමක් තිබේ ද?
”නිරතුරු ව මුව පිරුණු
සිනා කුසුමින් යුතු ව
සිටින්නට හැකි ය මට
එහෙත් හද තුළ නිබඳ
හඬන මගෙ ඉකිබිඳුම
සඟවන්නෙ කෙලෙස මම” (මමම වෙමි)
මේ ශෝකය මේ තනිකම දරාගත නො හැකි යි.
”හදේ ගුළි ගැහෙන කළුවර සයුර වැනී
රැයේ දුටු බිතු සිතුවම් නිමක් නැතී
කොහේ හෝ තැනක ඔබ සැරිසරනු වැනී
මගේ කවිය තුළ තනිකම දරනු බැරී” (ඇගේ කවිය)
මේ නිසා ම මේ විප්රයෝගය කවියාට අදහාගත නො හැකි යි. එය ඔහු කිසිසේත් අපේක්ෂා කළ දෙයක් නො වේ. සිත සනහාලූ පේර්මය ම සිත දවන්නේ කෙසේ දැයි ඔහුට ගැටලුවකි.
”මලක සුවඳ එක්කොට නුඹ මා හදට
සඳක් විලස ආවා නුඹ මා ළඟට
මතුත් සසර අත් නොහැරෙන ලෙස නුඹට
ගතින් සිතින් බැඳුණේ කිම වෙන්වන්ට” (අවසාන කවිය)
කෙසේ වෙතත් මේ ජීවිතයේ දී යළි හමුවීමක් සිදු නො වේ. ඒ සැබෑව කවියා පිළිගත යුතු ය.
”නාමල් සුවඳ කී බස්
නොඇසුණා සේ
ඉදිරියට ම පා නඟමි
අරමුණක් වෙ ද මේ ගමනෙහි
නාමල් සුවඳ දන්නෙ නෑ
මට ආයෙ එන්න බැරි බව
නාමල් නෙළන්නට
තනිවම....” (නාමල් සුවඳ)
මේ වේදනාව ම කවියාට ජීවිතයේ අරුත පසක් කරදුන් සේ ය. ලැබිය නො හැකි මිරිඟුවක් පසුපස දිවීමේ කවර නම් අර්ථයක් ද? ජීවිතයට එයට වඩා වැදගත් අරමුණු නොවන්නේ ද? පේර්ම පාශයෙන් මිදී ව්යාකූල නො වූ මනසින් ජීවිතය අවලෝකනය කළ යුතු යි. කවියා ඒ උදෙසා තම අධ්යාත්මය සකසා ගනී.
සගය මම දනිමි
ඇලීම් බැඳීම් ශෝකය උපදනා බව
නො ඇලෙමි නො බැඳෙමි
කිසිදා ළඳක් හා
වෙසෙමි ඔබ සමඟ ම
පෙර පුරුදු විලස ම
ප්රාණප්රිය මා සගය... (කොරා සහ අන්ධයා)
පේර්මය, විප්රයෝගය හා බැඳීම්වලින් විනිර්මුක්ත වීමේ සුවය කවියා තම මුඛ්ය තේමාව මඟින් අපූරුවට විවරණය කරන ස්වරූපය මේ නිදසුන්වලින් මනා ව පැහැදිලි වේ. කිසියම් වෘත්තාන්ත ස්වරූපයක් මේ අත්දැකීම ඇසුරින් මතුකරගන්නට ඔහු සමත් ව සිටී. කවියා ගේ අධ්යාත්මය පිළිබඳ හුදු ආත්මගත ප්රකාශයක් සේ දිස්වන අත්දැකීමක් ජීවිතය පිළිබඳ හරස්කඩක් බවට පත්කිරීමේ දී මේ උපක්රමය ද ඔහුට පිටිවහලක් වේ.
මේ වෘත්තාන්තය ගොඩනැඟීමේ දී ඔහු එකිනෙකට වෙනස් කාව්ය ආකෘතීන් භාවිත කරයි. ජනවහරේත් සම්භාව්ය කවි වහරේත් ආභාසය රැගත් අරුත්බර කාව්යෝචිත බස් වහරක පිහිටයි. ජීවිතය හා බැඳෙන අපූරු උපමාරූපකවල ඇසුර ලබයි. මේ තේමාව ප්රාණවත් අත්දැකීමක් බවට පත්කරලීමට මේ නිර්මාණ උපක්රම පාදමක් බවට පත් වේ. කවියා ගේ පෙර කාව්ය සංග්රහ සමඟ සසඳන විට ඔහු ජීවිතයෙන් ලත් පන්නරය ද මේ කවිවලින් ප්රකට වෙයි. හුදු පේර්ම විප්රයෝගය ඉක්මවා යන සනාතන ධර්මතාවන් මතුකර ගනිමින් රසිකයා තුළ සියුම් ජීවිතාවබෝධයක් දනවන්නට ඔහුට හැකිවන්නේ ඒ නිසා ය.
ඔහු ජීවිතය පිළිබඳ කාංසා සහගත සිතිවිලි ජනනය කරන අතර ම, ජීවිතයේ සැබෑ අරුත ද එක් සේ හසුකර ගනී. බුද්ධි ගේ කවිවල කවදත් දැකිය හැකි සුවිශේෂී ගුණය එය යි. නිම් නැති තුන්යම කාව්ය සංග්රහයේ පේර්මය හා විරහ ව තේමාවෙන් පරිබාහිර කාව්ය සංකල්පනා කිහිපයක්ද දැක්ක හැකි යි. ඒ අතුරින් වඩා ව්යක්ත නිර්මාණය ප්රේමක්කා යි. හැඩි දැඩි ගතකින් යුත්, තම පරිසරයේ සියලු දෙනා අණසකට යටත් කරගත් මරුමුස් ගැහැනියක ගේ සංවේදී අභ්යන්තරය කවියා අප හමුවේ ඉතා අපූරුවට චිත්රණය කරයි. මත්පැනට මෙන් ම දුම්වැටියට ද හුරු වුණ ඇය වෙසඟනක් නො වේ. ළදැඩි බව මතුපිට ස්වරූපය වුව ද ජීවිතය ඉල්ලා කෙඳිරිලි නඟන සංවේදී සිතක් ඇය සතුයි.
”ගෙවල් පේළියේ කෙළවර
ඇගේ මාලිගාවට ගොස්
ලිහිල්කොට ඇගේ සළු පිළි
ගිලී කල්පනා සයුරේ
යහන්ගත සුවය අහිමි ද ඈ හට
තනි යහනේ
පේර්මක්කා...” (පේර්මක්කා)
කවියා භාවිත කරන වදන් මටසිලිටි නො වේ. ඒ වීදියේ වහරින් උකහාගත් ඒවායි. අඩෝ සිරා.. මම තොට කියන් නෑ.. මිරිකන්න ඕන තැන... පේර්මක්කාගේ රූපය සිතුවම් කරන මේ වදන් බෟවිත්යගුණයෙන් යුතු ය. ඕජෝ ගුණයෙන් පිරිපුන් ය. අවසානයේ පේර්මක්කා පිළිබඳ දයානුකම්පාව අප තුළ ජනිත වන්නේ ද මේ වචන සංඝටනාවෙන් මතුවන තෙවැනි අරුත් නිසා ය.
නවීන ළමා කවිය අපූර්ව අත්දැකීමක් නො වේ. එහෙත් ඉදිරිපත් කරන විලාසය විසින් ළගන්නා සුලු ය. ළමා සිතිවිලි ද වර්තමානයේ වෙනස් වී ඇතිවන සේ ය. සිඟන්නී කව්පෙළ ද ජීවිතයේ අනිත්ය බව දක්වන්නකි. එහෙත් ප්රකාශනයෙන් සෘජු ය. හද සසල කරන අත්දැකීමක් බවට පත් නො වේ. ශාපවේවා කවිපෙළ සිත් කම්පා කරවන පුවතක් විෂය කරගත්තකි. ගල් වළකින් ආ ගලක් වැදී මියගිය දැරියක පිළිබඳ අත්දැකීම සමාජ අසාධාරණයේ ම පැතිකඩකි.
එහෙත් මේ කාව්ය සංකල්පනාව යටපත් කරමින් කවියා ගේ කෝපය ඉස්මතු වේ. ඔහු භාවිත කරන වදන් ද ගැළපෙන්නේ මේ ආවේගයට යි. කවියා ගේ කෝපය සාධාරණ ය. එහෙත් එය සෘජු ව ප්රකාශයට පත්වීම නිසා දැරිය පිළිබඳ ඛේදය යටපත් ව ගිය සේ ය. ඒ වෙනුවට මෙයට වගකිව යුතු පුද්ගලයන් කෙරේ තර්ජනාංගුලිය එසැවීම කවියා ගේ අභිප්රාය වූ බව පෙනේ.
”තෙපි හැමෝ ම නිදි වැදී සිටියද
නීතියේ ඇස් වසා
ගල් කොරියෙ හිමිකාරියට
නගරයේ මහ මැඳුරක
සතුටු සාද පවත්වන්නට ඉඩ දී
.................
බිලිගන්න මේ ගල් කොරිය ම
සඟවන්න මේ ජඩ නඩය ම
නායයන කඳු වළල්ලක් මැද” (ශාපවේවා)
වඩා සංවේදී වදන් මාලාවකින් මේ ඛේදය හද සසල කරවන ස්වරූපයෙන් ගොඩනඟන්නට තිබූ අවකාශ කවියා මඟ හරී. ඒ වෙනුවට සමාජ අසාධාරණය සෘජු ව ප්රකාශ කරන්නට යෑමෙන් ප්රස්තුත තේමාවත්, අපේක්ෂිත භාව උත්පාදනයත් යටපත්ව යෙයි.
යළි නොපායන්නෙ ද හිරු කවි පංතියට විෂය වන්නේ ද වර්තමාන සමාජයේ කතාව යි. එහෙත් එහි දී උපයුක්ත බස විසින් අත්දැකීම වඩා ශක්තිමත් කරනු ලැබේ. පෙර අනුරාධපුර අහස්තලය වැසුණේ රහතුන් ගේ සෙවණැල්ලෙනි. එහෙත් අද හිරු රශ්මිය වැසෙන්නේ නිරතුරු ව ගුවනේ සරන යානාවලිනි. රහතුන් ගේ ධර්මය වෙනුවට අද පතිත වන්නේ බෝම්බ ය. භාවිත උපමා රූපක විසින් ද අත්දැකීම සාර්ථක නිර්මාණයක් බවට පත් කැරේ.
සමාජ ප්රපංචයන් පිළිබඳව කවියා ගේ තියුණු ඇසත් දැක්මත් වඩා මුහුකුරා යන අවස්ථාවක් ලෙස මොන්ටාජ් කවිය හැඳින්විය හැකි ය. එක් පසෙක දුක් අඳෝනා ය. මළමිණී ය. ඒ මැද කොතෙකුත් රංගන රග දැක්වේ.
”වෙදැදුරු අමරසේකර කිවිපතිකමින්
ඉහළට
අගමැතිකමට වුව සුදුසු යයි පවසනු
ඇසේ
කිවියර පරාක්රම
රුවන්පුරයේ සිට
ජනපති ද අගමැති ද නෙක මැති
ඇමැතිවරු
හඬා වැළපෙති පළ කරති සොව
.........................
සකලක බේබි බක බක ගාවි
ගෞතම්හට හෙට දින කුමක්
සිදුවන්නෙද”
(මොන්ටාජ් කවිය)
මේ සියල්ල අතරතුර ජීවිතය ඉල්ලා යදින්නන් ගේ හඬ නෑසූ කන් ව යෙයි. කවියා අප ගේ නෙත සිත යොමු කරන්නේ ඒ වෙතයි.
”බියෙන් හා සංකාවෙන්
ගෙවනා මේ ජීවිතයට
ජීවිතය යැයි කියනු කෙලෙසක
(මොන්ටාජ් කවිය)
මොහොතක වේදනාවෙන් හදගැස්ම නවතාලන ආකාරයේ සියුම් සංවේදීතාවක් මේ කවිපෙළෙන් මතුකරන්නට කවියා සමත්වෙයි. කවියා ඉස්මතු නො වී සැබෑව ඉස්මතු කරන හෙයින් මේ කවිපෙළ සාර්ථක අත්දැකීමක් බවට පත්වෙයි.
නිම් නැති තුන්යම කාව්ය සංග්රහය තේමා දෙකකින් යුක්ත ය. පේර්මයේ විරහව හා බැඳෙන තේමාව වෘත්තාන්ත ස්වරූපයෙන් ඉදිරිපත් වන අතර කවියා වඩා සාර්ථක වන්නේ මේ පුද්ගල අධ්යාත්ම විවරණයේ දී ය.
මේ තේමාවේ බොහෝ කවි අප හදවත සියුම් වේදනාවකින් ද අපූරු රසයකින් ද පුරවාලන්නට සමත් වෙයි. සමාජය පිළිබඳ තේමාවේ දී කවියා සාර්ථක මෙන්ම අසාර්ථක වන අවස්ථා ද දැක්ක හැකියි. සෘජු ව ආවේගය පළකරන අවස්ථාවල ඔහු අසාර්ථක යි. එහෙත් ඔහු සතු මානව දයාව මුසු පුළුල් ජීවන දැක්ම ඒ කවිවල ද අන්තර්ගත යි.
බුද්ධි තම කාව්ය නිර්මාණ ක්ෂේත්රයේ පශ්චිම භාගයට පැමිණ ඇති බවක් මේ කාව්ය සංග්රහයෙන් හෙළි වෙයි. ඉදිරියේ දී වඩ වඩාත් ඇතුළු හදට නැඹුරු වූ කවියකු ගේ කව් සිතිවිලි ආස්වාදනයට රසිකයාට අවකාශ සැලැසිය හැකි බැව් ඉන් ගම්යමාන වන අර්ථය යි.
ගාමිණී වේරගම
උපුටා ගැනීමඃ පුන්කලස 2008/06